De bodemkwaliteit is door de jaren sterk achteruitgegaan en de waarde van onze natuur, het landschap alsmede de toekomst van de landbouw staan onder druk. Voor een economisch vitale landbouw zullen we dan ook uit ecologisch en financieel belang moeten gaan focussen op verbetering van de biodiversiteit en bodem. Want een goed bodemleven zorgt voor een hogere en betere opbrengst, voor betere waterfiltratie en -opslag en voor CO2-opslag en -regulatie én het kan bovendien zonder ploegen, kunstmest, pesticiden en irrigatie.  

De Nederlandse bodem kent meerdere functies, zoals:

voedsel-, vezel- en brandstofvoorziening;

waterfiltratie en -opslag;

het vastleggen van koolstof (koolstofsequestratie) en koolstofregulatie;

nutriëntencirculatie;

woonvoorziening voor leven boven én onder de grond.

Maar omdat de grond niet alle functies tegelijk kan leveren, zullen er compromissen gesloten moeten worden. En dat is niet altijd even makkelijk, zoals de recente stikstofcrisis en boerenprotesten hebben laten zien. Het is daarom de hoogste tijd om constructief aan de slag te gaan en met een plaatsgebonden aanpak de noodzakelijke keuzes te maken:

wat verwachten overheid, markt en maatschappij van het land (voedselvoorziening, wateropslag, natuur, etc.?)

kan de boer(in) hierin voorzien en ook een goede boterham verdienen?

De uitgeputte landbouwgrond heeft hulp nodig om te kunnen produceren. De gangbare methoden (ploegen voor een zaaibed, spuiten tegen ongedierte en irrigatie om planten te water te geven – het direct voeden van de planten met kunstmest in een disfunctionele bodem) kosten veel tijd en geld en verarmen de grond. Dát moet dus veranderen en gelukkig zijn er progressieve landbouwmethoden, die het bodemleven sterk verbeteren en leiden tot planten die de grond voeden tot een functionele bodem die op haar beurt de planten voedt.

Regeneratieve Landbouw, conserverende landbouw, ploegloos, Niet Kerende Grondbewerking (NKG) en Direct zaai – het zijn allemaal termen voor verschillende vormen van grondbewerking met het oog op duurzaam bodembeheer, dat leidt tot verbeterde bodemkwaliteit. Met deze technieken kunnen de bodem en het ecosysteem herstellen, oftewel regenereren, vandaar dat ook de term ‘regeneratieve landbouw’ gebruikt wordt.

De 7C’s van de Regeneratieve landbouw:

Croprotation (Gewasrotatie),

Cover soil 365 days, bodem 365 dagen bedekt houden,

Cover crop cocktails (Groenbemestersmengsels = biodiversiteit),

Conservation agriculture (Direct zaai zonder grondbewerking),

Compost/Vaste mest (organische meststoffen),

Cows/livestock (Weiden/vee) en tot slot bij voorkeur met gebruik van

Controlled Traffic Farming (vaste rijpadensysteem m.b.v. GPS).